Otlu peynir Doğu'nun bir çok kentinde yapılmasıyaygın olan bir peynir çeşidi olsa da Van Otlu Peyniri bu konuda ayrı bir yere sahiptir. Bu özelliği peynire katılan otların çeşitliliğinden kaynaklanmaktadır. Bilinene göre Van otlu peyniri İran'dan gelen bir Ermeni hekimden öğrenilerek yayılmıştır. Bölgenin kötü hava koşullarına karşı alınacak önlem ve önemli tedavi yolları arasında kullanılmıştır ve kullanılmaktadır.Van otlu peyniri;koyun sütüyle yapılmaktadır.
Koyun sütünün arttığı ve kullanılan otların taze toplandığı Nisan, Mayıs, Haziran aylarında üretimi yapılmaktadır. Koyunlardan alınan çiğ süt süzülüp 30 santigrat derecede mayalandırılır. Koyun şirdeni üzerine bir miktar Şap, karabiber, zencefil, tarçın,karanfil, ve tozşeker eklenip su ile karıştırılarak , küplere konan mayadan belirli oranlar göz önünde bulundurularak karıştırılır. 2 saat kadar süren mayalama işleminden sonra oluşan pıhtı süzülmesi için bez torbalara aktarılır.Süzülmeye bırakılırken bir kat pıhtıdan bir kat hazırlanmış ot karışımından ilave edilir. Bu işlem yapıldıktan sonra ağzı kapatılan torbanın üzerine bir ağırrlık konulup fazla suyunu atması beklenir.
Fazla suyunu da atan van otlu peynir; kalıplar halinde kesilerek iki farklı şekilde tuzlanarak olgunlaşmaya ya da taze olarak tüketilmeye bırakılmaktadır.Van Otlu peynir; birinci olarak salamura tuzlama metoduyla olgunlaştırılır. İkinci olarak; peynir kalıpları belli bir süre kuru tuzlama yapıldıktan sonra, plastik bidon ya da yöreye özgü toprak küplere aralarında kesinlikle boşluk kalmayacak şekilde basılmaktadır.Bu basılma sırasında peynirkalıpları arasına cacıklar ( sütün yoğurt mayasıylamayalandırılması ile oluşan yardımcı ürün) ve ufalanmış peynirler konulur.
Ağızları üzümyaprağıyla kapatılıp, ters çevrilerek toprağa gömülür. En az 3 ay dinlenmesi içinbeklenir.Van otlu peynirini diğer otlu peynirlerden ayıran en özenmli özelliği olan otlar; 6 familyadan 25 bitkiye ait otlardır. Bunların bazıları; sirmo, heliz, cate (yabani kekik), kenger, mende, ve yabani Sarımsaktır.